Skip to main content

BLUESWAY.GR THE BLUES OF MY SOUL


Αν υπήρχε χρηματιστήριο μουσικής, μία από τις πιο σταθερές αξίες στο πέρασμα του χρόνου θα ήταν το Blues.

Πολλές φόρες όταν αναφέρονται στην ιστορία της blues οι περισσότεροι κάνουν αναδρομή στον αμερικανικό νότο ή και ακόμα και στην αφρικανική ήπειρο.

Και αυτό σίγουρα είναι σωστό και αληθινό. Όμως σήμερα από ιδιοτροπία και μόνο με έπιασε να αναφερθώ στο σημαντικότερο όπλο αυτής της μουσικής και να γράψω για την πεντατονική κλίμακα, το κανονικό της όνομα είναι ΠΕΝΤΑΦΘΟΓΓΗ την λέμε πεντατονική γιατί οι αγγλόφωνες χώρες για την λέξη φθόγγος έχουν την λέξη tone.
Οπότε 5 φθόγγοι = 5 tones = pentatonic  και είναι σημαντικό κάποια στιγμή να γνωρίζουμε ότι η  προέλευση της απαντάται στην  αρχαία Ελλάδα  που είναι ίσως ό,τι πιο πολύτιμο  παραδόθηκε από το πτωχότερο χωράφι της Ευρώπης, αλλά, ίσως, το πιο πλούσιο από πολιτισμική άποψη, που προσπαθεί να επιβιώσει πεισματικά εδώ και 15.000  τουλάχιστον  χρόνια, αν και το επίσημο ελληνικό κράτος δέχεται ότι η ιστορία του ξεκινά μόλις το 6000 π.Χ.

Αυτό που οι λόγιοι μουσικοί θεωρούν  ως «μουσικό λάθος» ξεκίνησε από την αρχαία Ελλάδα και ταξίδεψε με τους ικανότατους Ηπειρώτες ναυτικούς, καραμπινιέρηδες εμπόρους και κτίστες-πετράδες, σ’ όλον τον κόσμο: Κεντρική Αφρική, Ινδία, Καύκασο, Ιμαλάια, Νότια Κίνα, Πολυνησία, Περού, Ινδιάνους, Λαπωνία, Γροιλανδία, Κέλτες, Ιρλανδία, Ισραήλ κλπ. όπου είχε την δύναμη και το σθένος να σταθεί σαν αυτόνομη μουσική.

Ήταν μια κληρονομιά που συνδεθηκε με τα βυζαντινά ακούσματα της παράδοσης μας ίσως κάποια ισχυρά αλλά υπόγεια ρεύματα, τα συνδέουν μεταξύ τους με τον γνωστό αμερικάνικο  ρυθμό των μπλουζ με σε μια μυστική επικοινωνία.

Αυτή η προσέγγιση των δύο διαφορετικών κόσμων, δηλαδή της βυζαντινής μουσικής και των μπλουζ,  συνθέτουν το παζλ των «Μπλουζ της ψυχής μας ».
Πρόκειται για μια πολυμορφία ρυθμών και ήχων με εναλλαγές χρωμάτων και τολμηρές επιλογές, που ποικίλουν από αυστηρούς μεγαλοβδομαδιάτικους ύμνους, rhythm and blues και εκδοχές ψαλμών του Δαβίδ μια και  η Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική είναι η Εβραϊκή λειτουργική μουσική με μεταφρασμένους ή παραφρασμένους τους στίχους της σε συνδυασμό με την Ελληνική αρμονία  μέσω της αρχαίας Ελληνικής παράδοσης και γνώσης .

Η μουσική αποτελούσε το βασικότατο μάθημα στην εκπαίδευση όλων των αρχαιοελληνικών πόλεων – κρατών, ο  Πλάτωνας  και άλλοι κορυφαίοι φιλόσοφοι αφιερώνουν πολλές σελίδες των έργων τους, για να καταδείξουν την τεράστια επίδραση της μουσικής στη διαμόρφωση της νοημοσύνης, του ψυχισμού και γενικώς του χαρακτήρα του ανθρώπου  αλλά και του διαφέροντος που υπέδειξαν οι γύρο λαοί στο να αφομοιώσουν και να επεκτείνουν την μουσική γνώση.
Η μουσική στη αρχαία Ελλάδα  ήταν κλάδος των μαθηματικών· η Αρμονική, όπως ονομαζόταν, αναζητούσε μουσικούς «τρόπους» και μουσικούς «νόμους» για την ηχητική έκφραση της αρμονίας του Σύμπαντος από την Τέχνη.

Η Blues Jazz-Rock,  χρησιμοποιεί τις αρχαίες ελληνικές κλίμακες: Ιωνική, Δωρική, Φρυγική κ.λπ. και συνδυασμούς αυτών (Synthetic-Modes) και τον αυτοσχεδιασμών επάνω σε αυτά.  Η Blues μουσική χρησιμοποιεί την Blues κλίμακα: (ΛΑ -ΝΤΟ – ΝΤΟ# - ΡΕ - ΡΕ# - ΜΙ - ΦΑ# - ΣΟΛ - ΛΑ-ΣΙ), η οποία είναι συνδυασμός της αρχαίας πεντατονικής με την χρωματική και την φρυγική. 

Χαρακτηριστικά είναι τα τέταρτα και όγδοα τόνου, που ασφαλώς έχουν προέλευση από το αρχαίο εναρμόνιον.
Ακόμη και η Rock μουσική και η Hard Rock χρησιμοποιούν συγχορδίες τετάρτης και πέμπτης (Power Cordes), όπως και η πεντάτονος έλάσσων αρχαία κλίμακα.

Και μια και αναφέρθηκα  στους γύρο λαούς, στους γνωστότερους της εποχής εκείνης  πρέπει να αναφέρουμε ότι  ο Βασιλιάς Δαβίδ τον 11ον αιώνα Π.Χ έχει δείξει έντονο ενδιαφέρον στην εκμάθηση μουσικής,καθώς τον βλέπουμε και σε εικόνες παίζοντας την     (Άρπα) και με αυτήν καταπράυνε τον βασιλιά Σαούλ που είχε τα νεύρα του.
Αναφέρεται ότι ήταν ο σπουδαιότερος μουσικός του Ισραήλ και το έργο του αποτέλεσε το σημαντικότερο κρίκο με την Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική.

Μεγάλο μέρος της ονομάστηκε θεόπνευστο, γιατί πέρα από την πεντατονική αρμονία, οι στίχοι του αποτέλεσαν το μεγαλύτερο μέρος των προφητειών που έμελε να εκπληρώσει μελλοντικά ο Ιησούς .
 Ίσως  τελικά  το πιο λυπητερό blues να ήταν και η προσευχή του Ιησού στον κήπο της Γεσθημανής μια και εκείνο το βράδυ Ψιθύριζε ένα παλαιό, λυπητερό blues του Δαβίδ….

Θεωρητικοί της μουσικής

Πυθαγόρας (572- 500 π.χ.) από τη Σάμο, ιδρυτής σχολής.
Αριστοτέλης (382-322 π.χ.)από τα Στάγιρα της Χαλκιδικής.
Αριστόξενος (375-π.χ.) από τον Τάραντα της Ιταλίας
Πλούταρχος (46-120μ.χ.) από τη Χαιρώνεια της Βοιωτίας.
Πτολομαίος Κλαύδιος (108-165 μ΄χ΄) από το Πηλούσιο Αιγύπτου
Κιθαριστές
Λύσανδρος (6ον π.χ. αιών από τη Σικυώνα.
Κόννος (5ος αιών από την Αθήνα.
Βιβλιογραφία έρευνα: Ιστορία της μουσικής.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΜΠΑΓΙΑΣΤΑΣ